De zegen van regen

Elke middag stapelen de wolken zich op… vallen er soms wat druppels uit de lucht, meer niet. Ze noemen dat hier een shower. Maar rains, daar wachten alle mensen hier met smart op. Iedereen heeft zijn land klaargemaakt om te kunnen ploegen en zaaien zodra de regens beginnen. Meestal zou het regenseizoen al begonnen moeten zijn, maar dit jaar laat het lang op zich wachten. En zijn de temperaturen ongewoon hoog voor deze tijd van het jaar, zo rond de 35 graden Celsius of hoger.

Je kunt aan alles merken dat we hier in een agrarische samenleving leven. Het gros van de bevolking leeft van het houden van vee en het verbouwen van gewassen. De meeste mensen kunnen met de opbrengsten daarvan min of meer in hun levensonderhoud voorzien, zeker in een jaar met veel regen. Grote uitgaven daarentegen, zoals een ziekenhuisopname, zijn meestal problematischer. De hele familie helpt dan mee om het geld bijeen te brengen. En het gebeurt niet zelden dat patiënten in natura betalen: meestal een geit of een schaap. Die worden dan netjes naar de wei naast ons huis gebracht, totdat de ziekenhuiskeuken ze nodig heeft voor een maaltijd. Bij ons lopen de schapen en geiten in een omheinde wei, maar dat zie je hier verder eigenlijk niet. Overal lopen geiten, ezels en koeien vrij rond. Ook op de wegen en ‘snelwegen’. Het is daarom altijd uitkijken geblazen, zeker wanneer je in het donker rijdt, dat er geen koe onverwachts de weg op loopt of daar al ligt. Een bullbar op onze auto kan wel wat hebben, maar toch wil je geen koe op je bumper hebben.

Bijna iedereen heeft hier koeien of een stuk land. Koeien dienen hier als spaartegoed of beleggingsobject. Zimbabwe is het land van de hyperinflatie, met als dieptepunt een inflatie van 100.000.000% in 2008/2009. Alle pensioenen zijn toen verdampt. De meeste mensen vertrouwen de banken dan ook niet meer. Geld wat je de ene dag op de bank zet, kan twee maanden later nog maar minder dan de helft waard zijn. Het is veel verstandiger en veiliger om je geld te investeren in koeien. Het schoolgeld voor één basisschoolleerling voor één jaar is bijvoorbeeld gelijk aan de waarde van een koe. Veel gezinnen met schoolgaande kinderen hebben elk jaar voor ieder kind een koe gereserveerd voor het betalen van het schoolgeld**.**

Bijna niemand heeft een waterput op zijn eigen grond staan. Veel mensen moeten voor het water voor hun huishoudelijk gebruik, tuin en vee naar de waterput in het dorp, soms meer dan een halfuur lopen. De waterput heeft een schema voor alle gebruikers: een timeslot voor watergebruik voor irrigatie, een timeslot voor watergebruik rondom het huis (drinkwater + wassen) en een fors timeslot waarbinnen al het vee bij de waterput kan drinken. Het is zeker in het droge seizoen altijd een drukte bij de put en een echte ontmoetingsplek. Wij zijn ook maar een moestuin begonnen, al hebben wij de luxe van stromend water aan huis én een regenton van 2500 liter. Het zorgt ervoor dat we nu veel groenten uit eigen tuin kunnen eten (die hier lokaal niet beschikbaar zijn). Bovendien is het een heerlijk gespreksonderwerp: er is altijd wel iets te kletsen over de tuin, en het roept bij iedereen veel herkenning op. Ook in theatre, als Carolien aan het opereren is, komt het onderwerp veel voorbij: ‘hoe ver ben jij? Al gezaaid? Wat verbouw je?’ Mensen vinden het leuk dat we ook farmen, al voelen we onszelf beginners en struggelen we met door insecten opgegeten gewas en véél te kleine tomatenplanten. En we hebben een beetje maïs, net als iedereen hier; eens zien wat we daarvan maken…

Tja, tot hier toe was ik gekomen toen ik begon te schrijven aan het blog. Op dit moment ben ik meer dan twee weken verder en is het regenseizoen in alle hevigheid losgebarsten. Grote hoeveelheden water stromen neer op het droge land. De zonbakken, harde aarde wordt steeds vochtiger en groener. Iedereen is aan het werk op het land, op de polikliniek blijft het daarom rustig. De mensen zijn blij en we danken voor de regens. Hoe minder regen, hoe lager de opbrengst van het land, hoe lastiger de voedselsituatie voor komend jaar.

Met ons als gezin gaat het gelukkig ook heel goed. Het is prachtig om de jongens steeds verder te zien ontwikkelen en groeien. Ruben zingt de hele dag en Floris loopt bijna. De laatste tijd is het in het ziekenhuis gelukkig minder hectisch. Waar zijn we mee bezig? Carolien is de ene week on call: dan doet ze haar rondes in het ziekenhuis en vangt alle emergency-gevallen op. De andere week doet ze de poli en heeft ze een operatiedag. Ik ben zelf met van alles bezig: met het opzetten van een waterzuivering (de hoeveelheid kalk is hier echt enorm en tast alles aan), die we als het goed is in januari gaan installeren. Ook de planvorming van de uitbreiding van het ziekenhuis vordert, we starten met de bouw in juni, na ons verlof. Verder probeer ik het elektriciteits-, telefoon- en IT netwerk weer volledig functioneel te krijgen. Daarnaast zijn er elke dag weer andere dingen die je tijd en aandacht vragen: de aanleg van een afwateringskanaal bij een kliniek, een spoedritje voor een patiënt of een waterpomp die niet meer werkt.

Mensen vragen ons vaak hoe de covid situatie is. Tijdens de golf met de deltavariant is het hier echt heel druk geweest met heel veel zieke patiënten. De zuurstofcilinders waren niet aan te slepen en een aantal patiënten is overleden. Nu tijdens de omikron-variant zijn er wel wat patiënten, maar vooralsnog lang niet zoveel als voorheen en lang niet zo ziek als eerder. Terwijl je mag verwachten dat de omikron-variant hier inmiddels volledig dominant is als buurland van Zuid-Afrika. We zijn dankbaar dat het allemaal mee lijkt te vallen. Behalve dat we overal (ook buiten en in de auto) een mondkapje op moeten hebben, merk je eigenlijk niet zoveel van covid. De maatschappelijke discussies, zoals we die zijdelings meekrijgen vanuit Nederland, kennen we hier niet. Het geeft rust! Voor nu zijn we blij dat we hier zijn, waar covid minder beslag op het hele leven lijkt te leggen.