Van de bush naar de stad (en weer terug)

Lieve lezers van onze blog, het is natuurlijk veel te laat voor een nieuwe update! We hadden jullie graag eerder op de hoogte willen brengen van ons reilen en zeilen hier in Zimbabwe, maar de rust om het allemaal aan het digitale papier toe te vertrouwen ontbrak. Toch geldt ‘beter laat dan nooit’, dus bij deze willen we jullie samenvattend vertellen hoe de afgelopen maanden in Bulawayo waren, met daarbij het voornemen om vanaf nu met grotere regelmaat verhalen over ons leven en werken in Mbuma te delen.

Half februari zijn we van de bush naar de stad verhuisd: een hele onderneming weer! We moesten wéér koffers pakken. Maar er was een groot verschil met eerder. Ons huis in Mbuma bleef namelijk van ons, ook in de maanden dat we in Bulawayo woonden. Dus we konden er gelukkig heel wat spullen laten staan. Zo zijn we weer in dezelfde ambulance gestapt om de reis terug naar Bulawayo te maken; een pittige onderneming weer met twee kinderen op schoot, een weg vol hobbels en kuilen, en een brandende zon in ons gezicht.

Verhuizen: In de ambulance naar Bulawayo

Onze maanden in Bulawayo waren goede maanden! We hebben onze weg in de stad gevonden, weten, hebben genoten van winkels dichtbij, hadden een groot huis met heerlijke tuin in een wijk net naast het centrum van de stad, gingen zondag aan zondag naar een kleine gemeente van de FPC in een aangrenzende wijk, hebben kennisgemaakt met nieuwe (en oude ‘Morgenster’) vrienden, en konden ons bezinnen op ons werk en leven in Mbuma. We hadden een hele lieve maid, een ‘gogo’ (= oude vrouw / oma), die twee keer in de week kwam om onze was te doen en het huis schoon te maken. Wat hebben we haar en haar werk gewaardeerd! Carolien werkte elke ochtend in het Mpilo Central Hospital, terwijl Sjoerd juist in de middagen bezig was met zíjn werkzaamheden (regelzaken voor het ziekenhuis, en netwerken). Bij veel regelzaken oefen je geduld. Als je denkt dat alles is afgerond, blijkt er tóch nog een stempel nodig te zijn of is het complete kantoorgebouw waar je officiële papieren moet inleveren al vier dagen lang gesloten voor het ontsmetten vanwege Covid-19.

Op bezoek bij MaNgwenya, onze maid

We hebben Bulawayo in die maanden flink zien veranderen. Van lege straten gedurende de lockdown naar Afrikaanse drukte op de heropende markt, van het natte en warme zomerseizoen naar het droge en koude winterseizoen, van groen en groeiend gras naar dorre en dode veldjes, van een onbekende stad met onbekende mensen naar bekende wegen en vrienden her en der. Ook ons gezin veranderde: van weer een verhuizing naar rust en ritme, van een brabbelende oudste zoon naar een je-de-oren-van-het-hoofd-kletsende Ruben, van een vier maanden oude baby naar een omrollende en zittende Floris met zeven tanden. Wat is er in die paar maanden eigenlijk veel veranderd!

Carolien begon uiteindelijk op 1 maart met haar werk in Mpilo, omdat Sjoerd in de dagen daarvoor koorts en hoofdpijn had. Hoewel Sjoerd negatief testte op Covid-19, zijn we voor de zekerheid wel langer in quarantaine gebleven. De eerste maand was Carolien werkzaam in de OI Clinic, dat is de HIV kliniek waar HIV-patiënten komen voor het ophalen van hun medicijnen, maar ook voor begeleiding in somatische en psychische problemen, ondersteuning en support, en noodzakelijke onderzoeken. De tweede maand werkte Carolien in het kinderziekenhuis, waar de meerderheid van de patiëntjes ‘under-fives’ en neonaten waren. Aangrijpend, om het lijden (en ook overlijden) van kinderen te zien!

De elektriciteit is uitgevallen, de lift werkt niet meer…

De laatste maand was Carolien werkzaam in de Gynaecologie en Obstetrie, een afwisselend specialisme met zwangerschappen, miskramen, bevallingen, menstruatieproblemen, baarmoederhalskanker, en nog zoveel meer. In Mpilo leek een keizersnede wel de oplossing voor alles te zijn, terwijl soms vergeten leek te worden dat keizersnedes óók grote operaties met bijbehoren risico’s (ook voor eventuele volgende zwangerschappen) zijn. De indicaties voor een keizersnede bleken zo anders dan in Nederland: alle tienermoeders, korte moeders, moeders met kleine schoenmaten, en moeders van >4 kg baby’s kregen een keizersnede. Soms was het nog begrijpelijk ook: de monitoring van bevallende vrouwen is zo ondermaats, dat een keizersnede inderdaad een snelle en veilige oplossing lijkt. Carolien heeft daarom samen met één van de gynaecologen gewerkt aan een CTG-protocol, om drie recent gedoneerde CTG-apparaten op een goede manier te gaan gebruiken in de setting van het Mpilo hospital. Voor de leken onder ons: CTG staat voor cardiotocografie: het is het gelijktijdig meten en registreren van de hartslag van de baby en de baarmoederactiviteit, om zo een beeld te krijgen van de conditie van het kindje. Binnenkort hoopt Carolien vanuit Mbuma een online training te geven voor het Mpilo-personeel, zodat ze het nieuwe protocol kan toelichten. Leuk en waardevol om zo ‘beyond daily practice’ bezig te zijn!

Wat prachtig gemaakt! Deze baby kwam ter wereld terwijl de vruchtzak nog intact is.

De tijd in Mpilo was erg waardevol: Carolien leerde de ‘basics’ van de gezondheidszorg in Zimbabwe kennen: welke diagnostiek is mogelijk, welke behandelingen en medicatie zijn beschikbaar, etc. Wat blijkt: net als de steeds wisselende voorraad in supermarkten (je kunt er nooit op vertrouwen dat ze courgettes en melk hebben bijvoorbeeld) is ook de beschikbaarheid van diagnostiek en medicamenten steeds weer anders. Dat maakt het werk uitdagend en soms ook ingewikkeld! Verbazing ging over in gewenning, bijvoorbeeld wanneer voor de zóveelste keer de stroom was uitgevallen en patiënten met bed en al via de trap drie verdiepingen hoger werden getild omdat de lift het niet deed. Schrijnend was een grote uitslaande brand bij de personeelswoningen op het ziekenhuisterrein, waardoor 40 collega-dokters alles wat ze hadden in vlammen zagen opgaan.

Uitslaande brand bij de dokterswoningen in Mpilo.

Inmiddels zijn we weer terug in Mbuma: de plek waar we ons geroepen weten en waar we de komende jaren hopen te leven en te werken. Vrijdag 4 juni zijn we terugverhuisd. De afgelopen week hebben we een poging gedaan om ons weer te settelen, ons huis op orde te maken, onze nieuwe nanny te leren kennen en vertrouwen, een start te maken met ons werk, en het Ndebele onder de knie te krijgen. We zien uit naar de komende tijd, en hopen en bidden dat we weer een goed ritme kunnen vinden, net als in Bulawayo. Bidt u met ons mee?

Voor het ziekenhuis in Mbuma. Tot de volgende keer!